Jak działa „karuzela podatkowa”?
Mechanizm działania takiej „karuzeli” jest prosty – polega na kilkukrotnym obrocie towarem na terytorium kraju, potem jego wywiezieniu do innego państwa członkowskiego UE i w końcu powrotnym przewiezieniu na terytorium kraju (często zdarza się, że towar krąży po większej liczbie państw członkowskich UE).
Należy podkreślić, że każdy z uczestników odlicza VAT od zakupu i nalicza VAT od sprzedaży towaru i oczywiście składa deklaracje VAT oraz płaci podatek.
Podmiot, który dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (wywozi towary poza granicę kraju) jest uprawniony do zastosowania stawki 0% przy sprzedaży oraz do odliczenia podatku VAT zapłaconego przy zakupie towaru. Czyli odzyskuje cały podatek zapłacony na wcześniejszym etapie obrotu. Jeśli nie występuje z wnioskiem o zwrot podatku to w zasadzie unika „bieżącej” weryfikacji transakcji przez organy podatkowe.
Towar zostaje wywieziony poza terytorium Polski i tam z reguły jest kilkukrotnie sprzedawany. Następnie „wraca” do Polski. Polski podmiot dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Następują dalsze transakcje, gdzie jeden z podmiotów, który sprzedał towar i wystawił faktury nie deklaruje podatku do zapłaty i po prostu „znika”. Podmiot, który dokonał zakupu i otrzymał fakturę od tego „znikającego” podatnika odlicza wynikający z faktury podatek.
Słupy, bufory i brokerzy
Mechanizm karuzeli podatkowej jest najczęściej opisywany przy użyciu charakterystycznej terminologii – występują tam słupy, bufory, brokerzy.
W konstrukcji karuzeli najczęściej wykorzystywane są tzw. słupy, czyli osoby fizyczne, lub osoby prawne, – zarejestrowane jako przedsiębiorcy i czynni podatnicy VAT. Taki „słup” figuruje zarówno na fakturach zakupu, jak i sprzedaży. Często organizatorzy karuzeli wyszukują osoby nieświadome konsekwencji swojego udziału w procederze, osoby bez żadnego doświadczenia w obrocie gospodarczym, które dokonują zarejestrowania działalności gospodarczej na siebie, czy też stają się udziałowcami spółek prawa handlowego, jak i członkami jednoosobowych zarządów takich spółek. „Słupy” nie ponoszą żadnych kosztów związanych ze swoją działalnością, otrzymują jednorazowe lub też cykliczne korzyści majątkowe – w zależności od czasu wykorzystywania ich danych jak i ich zaangażowania. Korzyści te są niewspółmiernie małe w stosunku do korzyści osiąganych przez podmioty wiodące. Osoba taka najczęściej nie podejmuje żadnych decyzji dotyczących prowadzonej działalności. Wykonuje jedynie polecenia innych osób, w zasadzie sprowadzające się do podpisywania dokumentów.
Słupy to takie podmioty, które faktycznie nie prowadzą działalności gospodarczej. Słup wystawia fakturę na podmiot, który pełni w procederze karuzelowym rolę „bufora”. Zadaniem „bufora” jest uwiarygodnienie transakcji. Funkcję tę pełnią najczęściej podmioty mające dobrą historię działalności. Następnie „bufor” fakturuje sprzedaż towarów do kolejnego uczestnika, jakim jest „broker”. Ten podmiot deklaruje, że sprzedaje towary za granicę i żąda zwrotu podatku od urzędu skarbowego, bądź dokonuje obniżenia podatku należnego przypadającego do wpłaty. Podmioty takie mogą nie mieć świadomości (Karuzela podatkowa – konsekwencje udziału), że są wykorzystywane przez organizatorów przestępstwa.